Column door Wim Willems
Het begrip āsmart cityā klinkt voor sommigen nog als toekomstmuziek. Maar de afgelopen maanden is, als gevolg van de COVID-19-pandemie de manier waarop veel mensen werken radicaal veranderd. De keuken wordt ook als kantoor gebruikt. Belangrijke gesprekken worden gevoerd via een videoverbinding. Het maakt niet meer uit. We zijn altijd verbonden door internet en daardoor zijn we enorm flexibel. En wat is dan plaats of afstand? Langzaam wennen we aan het thuiswerken. We kochten een groter scherm, een betere stoel, een extra plant, onze omgeving veranderde.
Wat in het klein gebeurt in miljoenen huishoudens, gebeurt in het groot in regioās, steden en dorpen. Een voorbeeld: in tal van plaatsen doen inwoners zelf luchtkwaliteitsmetingen, meten ze het geluid of houden ze het grondwater in de gaten. Maar hoe doe je dit zo dat het betrouwbare metingen oplevert? Hoe ga je vervolgens om met de data? En hoe kun je hier inwoners op een actieve wijze bij betrekken? En als je ziet dat luchtkwaliteit niet goed is, hoe zorg je dat deze zelfde inwoners hun auto laten staan? Kortom, hoe ga je om met dergelijke meet-je-stad-projecten? Hoe zet je deze projecten in het bijzonder, maar sowieso alle smartcityoplossingen, zo in dat inwoners Ć©n overheid, de hele samenleving er beter van worden? Zonder dat het ten koste gaat van onze privacy?
In de City Deal āEen slimme stad, zo doe je datā willen de 51 ondertekenaars al die hoe-vragen oplossen. En dat is belangrijk. Want door ons af te vragen āhoeā we iets willen regelen, denken we ook na over de ethische grenzen. En hoe we dat juridisch moeten borgen. Deze City Deal wordt gesteund door maar liefst drie ministeries. Daarmee wordt heel duidelijk dat de smart city wetten en regels nodig heeft om goed te kunnen functioneren. En dat die regels uiteindelijk in Den Haag en Brussel worden gemaakt.
Tot die tijd nemen wij als lokale overheden graag de voortrekkersrol. In mijn eigen gemeente heeft mijn college van b&w daar de afgelopen jaren veel ervaring mee op kunnen doen. De invoering van 5G leidde tot veel verhitte discussies en mooie gesprekken met inwoners, raadsleden en collegawethouders. Die hebben we heel bewust en actief gevoerd en het heeft ertoe geleid dat we zorgvuldig omgaan met de invoering van technologische oplossingen. We zien de kansen van nieuwe technologie, we zien dat het kan leiden tot leefbare steden. Maar we grijpen die kansen nooit ten koste van onze vrijheid of onze democratische waarden. Op mijn beurt ben ik heel benieuwd naar de lessen en ervaringen van andere overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
Het is tijd dat we die lessen delen om zo te komen tot duurzame, democratische slimme steden.
Wim Willems
Medevoorzitter van de bestuurlijke themagroep Smart Cities van Stedennetwerk G40, wethouder in de gemeente Apeldoorn
Fotografie: Rob Acket (Piktsjers)
Dit is een voorpublicatie uit het boek āZo bestuur je een slimme stad ā De democratie versterken met een digitaliserende samenlevingā, van de Future City Foundation. Wilt u meer lezen? Klik hier om het boek (gratis) te bestellen.